Tijdens de 1e zitting van de "Fédération Internationale de Philatélie" (F.l.P.) in 1936 te Luxemburg werd besloten een "Dag van de Postzegel" te organiseren. Aanvankelijk elk jaar in de maand januari, maar na rijp beraad werd het de maand oktober.

In diverse landen kwam in 1937 een postzegel uit ter viering van de "Dag van de Postzegel". In Nederland was het de “Postzegelvereniging Breda” die ter ere van deze "Dag" weliswaar niet met een postzegel kwam, want dat was natuurlijk alleen voorbehouden aan de officiële Nederlandse PTT, maar zij gaven wel een speciale briefkaart uit voor deze "Dag". De PTT was destijds wel bereid een speciaal stempel ter beschikking te stellen om deze speciale briefkaart  een officieel tintje te geven.

In Nederland werd pas voor het eerst in 1943 een speciale postzegel uitgegeven,  daarna een keer in 1993 en pas vanaf 2009 kwam er jaarlijks een speciale postzegel ter viering van de "Dag van de Postzegel".

In Nederland heeft men dus vanaf 1937 aandacht besteed aan de viering van de "Dag van de Postzegel" door middel van gelegenheidsstempels, briefkaarten en enveloppen. Wie iets organiseerde was niet altijd even duidelijk en er zijn dan ook verscheidene jaren waarin er waarschijnlijk niets voor deze "Dag" is uitgegeven. Er waren echter toch enige verenigingen die hun best hebben gedaan de aandacht vast te houden aangaande deze bijzondere dag. Met name de “Postzegelvereniging Breda” en de “Amsterdamsche Vereeniging De Philatelist” . Deze laatste vereniging heeft zelfs in de oorlogsjaren zijn best gedaan de “Dag van de Postzegel” levend te houden.

Hieraan kunnen wij dus direct zien dat het organiseren van iets bijzonders voor de viering van de internationaal ingestelde "Dag van de Postzegel" in Nederland, in eerste instantie, vooral iets geweest is dat door de diverse filatelisten zelf georganiseerd is en niet van bovenaf is opgelegd. Daarmee wordt het als het ware een publieke gebeurtenis en publiek "eigendom". 

Nadat er in de jaren zestig gedurende een drietal jaren geen aandacht meer was besteed aan de "Dag van de Postzegel" heeft de Nederlandse Bond van Filatelistische Verenigingen (destijds nog NBFV, nu KNBF) het uitgeven van speciale enveloppen voor deze dag in 1968 naar zich toe getrokken. Dit was met name bedoeld om het verzamelen van postzegels in Nederland verder te promoten en iets bijzonders te doen voor de verzamelaars door in te spelen op een bestaande traditie. In die tijd was het verzamelen van postzegels zeer in trek bij honderdduizenden Nederlanders. Ook werden er vanaf die tijd elk jaar speciale Dag van de Postzegel tentoonstellingen/beurzen georganiseerd, die heel veel bezoekers trokken. Hulde voor de bond dus die met de uitgifte van de speciale enveloppen een gat in de markt vulde en hiermee de verzamelaars een groot plezier deed. 

Dat de bond op 1 oktober 1993 het gebruik van de naam "Dag van de Postzegel" heeft ingeschreven bij het Benelux Merkenbureau in Den Haag mag misschien wel gezien worden als een onrechtmatige daad. De bond heeft zich daarmee het gebruik van de naam toegeëigend die als publiek bezit beschouwd moet worden en die gewoon een internationaal ingevoerde naam is en dus in de hele wereld door iedereen gebruikt mag worden. En op grond waarvan eigenlijk. Men had daar het recht niet toe. Dat de bond destijds bereid is geweest iets bijzonders voor de verzamelaars te organiseren geeft hen nog niet het alleenrecht op iets dat van iedereen is. Het Merkenbureau had dit nooit mogen accepteren! En waarom hebben de filatelisten in Nederland dit allemaal zo klakkeloos geaccepteerd? 

 

Men vindt nu bij de bond dat men het recht heeft om het gebruik van de naam "Dag van de Postzegel" te ontzeggen aan de nieuwe Commissie: De Nederlandse Dag van de Postzegel. Ik vraag mij af: "op grond waarvan?" Deze commissie heeft ten doel dat er elk jaar toch een speciale envelop wordt uitgegeven die samen met de speciale DvdP postzegel en het speciale DvdP stempel ter opluistering van de internationaal ingestelde "Dag van de Postzegel" wil dienen en tegelijkertijd in een behoefte van de vele verzamelaars van deze enveloppen wil voorzien. Zoals gezegd de "Dag van de Postzegel" is en blijft gewoon een internationaal ingestelde term en is daarom van iedereen in de wereld van de Filatelie die daar waarde aan hecht en niet alleen van de bond.

Om de envelop te promoten hebben heeft de commissie een speciale site laten bouwen waar iedereen over de geschiedenis van de Nederlandse Dag van de Postzegel kan lezen en de jaarlijks uit te geven envelop kan bestellen. Bovendien heeft de Commissie heel bewust gekozen voor de naam van onze site "De Nederlandse Dag van de Postzegel" en daarmee is het een geheel andere eigennaam geworden dan "Dag van de Postzegel". Dat we voor het gemak de domeinnaam: dagvandepostzegel.com hebben genomen is uitsluitend omdat dit een internationaal bekende term is waar mensen graag op zoeken. Deze domeinnaam was nog niet eerder gebruikt en dus vrij. Iedereen had deze domeinnaam kunnen gebruiken, daar was toestemming van de KNBF echt niet voor nodig - zoals zij wellicht graag hadden gewild. Als zij er belang aan hadden gehecht hadden zij de domeinnaam eerder moeten/kunnen claimen!

 

Met uitzondering van 1994 (toen men het vergeten was, sic.) zijn er vanaf 1968 elk jaar speciale "Dag van de Postzegel" enveloppen uitgegeven. Deze enveloppen zijn vele jaren gratis ontworpen door Paul Walraven  - waar zijn zijn rechten gebleven? (Maar dit ter zijde want hij heeft het zelf zo gewild).

Nadat de KNBF had besloten dat vanaf 1999 de viering van de "Dag van de Postzegel" tentoonstelling/beurs alleen nog centraal gevierd zou worden tijdens de Postex zijn er nog wel twee "Dag van de Postzegel" stichtingen actief geweest, respectievelijk te Amsterdam en Rotterdam, die jarenlang veel energie hebben gestoken in het organiseren van een jaarlijkse tentoonstelling/beurs. Helaas zijn beide stichtingen jammer genoeg opgeheven. De laatste tentoonstelling die door het Comité Dag van de Postzegel Amsterdam werd georganiseerd was in Heemstede in 2008, ter opluistering van het 100-jarig bestaan van de NBFV nu KNBF. Het Rotterdamse comité was al eerder ter ziele gegaan.

 

Pas na veel aandringen door diverse mensen, waaronder Paul Walraven, is de toenmalige TNT Post overstag gegaan en besloot men voortaan jaarlijks een speciale postzegel uit te geven voor de "Dag van de Postzegel", te beginnen in 2009. Dit is samen met de speciale envelop en een speciaal stempel een mooi geheel gaan vormen ter opluistering van de "Dag van de Postzegel".  

 

Deze site is gebouwd door de heer Gerard J. Grootveld en mede tot stand gekomen met behulp van het ter beschikking stellen van illustratiemateriaal en kennis van mijn goede vrienden, en dan met name de heren Jacques van der Vat, Toon Touw, en in het bijzonder Gabriël Blik.

Ot Louw (inmiddels jammer genoeg overleden - 2021) heeft zijn medewerking verleend aan het overzicht van de speciale "Dag van de Postzegel" uitgaven door de tekst van de bijzondere bijlage van de Speciale NVPH Catalogus 2018, waarop dit stukje over de geschiedenis van de Dag van de Postzegel in Nederland is gebaseerd, te controleren/redigeren. Verder ook door de heer Grootveld die hier en daar het e.e.a. waar nodig heeft aangepast/toegevoegd en het vervolgens op de site heeft gezet.

Postzegels, stempels en filatelistische brieven verzamelen is niet alleen een hobby, het vereist ook aandacht en studie. Het verzamelen krijgt hierdoor een ander - een positiever - karakter en meer inhoud. Hoe meer  men de achtergrond van een emissie/onderwerp onderzoekt en daardoor leert kennen, hoe beter men er een artikel/verhaal over kan schrijven. De kennis en het begrip over een bepaald onderwerp zijn de basis voor de diepgang van het verhaal dat men met behulp van postzegels/ poststukken/stempels wil illustreren. Het wordt hierdoor vanzelf een stukje postgeschiedenis en het leuke daarvan is weer dat hiermee tevens een stukje van de echte geschiedenis van een land, een persoon of een bepaald onderwerp ( Rembrandt, Flora, Fauna, de Ruimtevaart, de Auto, Kerst, Sinterklaas, Postgeschiedenis etc. etc.) kan worden belicht. 

Zoals bovenstaand al genoemd was het destijds in 1968 de bedoeling van de bond om iets extra te doen voor de verzamelaars van postzegels en de hobby voor een breder publiek interessant te maken. Dit zouden de huidige bondsbestuurders zich moeten realiseren. In plaats van te stoppen met deze inmiddels 85 jaar bestaande traditie om deze bijzondere "Dag" te eren/vieren met een bijzonder(e) poststuk/envelop heeft men besloten ermee op te houden. Wij vinden dit een grote vergissing omdat er nog altijd heel veel verzamelaars van deze enveloppen zijn. Het is zelfs door de jaren heen een apart verzamelgebied geworden. En te meer daar PostNL nu ook bereid is gebleken elk jaar een bijzondere postzegel uit te geven ter viering van deze Dag van de Postzegel en ter viering van deze dag voor de verzamelaars. Men geeft zelfs speciale Prestigeboekjes uit die bij de Postex van vorig jaar (2021) zelfs uitverkocht waren, waardoor veel verzamelaars op de beurs achter het net visten - dit mag toch wel een teken aan de wand zijn.

Wat wij als verzamelaars dan ook verplicht zijn om te doen is te zorgen dat er elk jaar een mooie herinnering van bewaard kan blijven door deze bijzondere gelegenheidspostzegel op een speciale envelop te plakken en te voorzien van een bijzonder stempel. Alles ter viering van onze mooie hobby die eigenlijk al vanaf het begin van de uitgifte van de eerste postzegels in Nederland in 1852 bestaat. En het is daarom dat we besloten hebben de uitgifte van een speciale envelop ter viering van de "Nederlandse Dag van de Postzegel" te continueren en de verzamelaars van deze speciale feestenveloppen niet teleur te stellen door er zomaar ineens mee op te houden. We hopen dan ook dat de KNBF haar vergissing wil inzien en de verzamelaars hun pleziertje zal gunnen. Ten slotte dient de KNBF toch altijd vooral het belang van de verzamelaars te dienen! 

 

Lang leve onze hobby!

 

Als ergens fouten of onduidelijkheden in deze tekst zijn geslopen, dan komt dat doordat er in de loop der jaren veel informatie verloren is gegaan o.a. tijdens de jaren 1940-45, maar toch ook wel door desinteresse van de filatelisten die niet altijd alles netjes gedocumenteerd hebben.

 

Copyright © Commissie 'De Nederlandse Dag van de Postzegel' en Paul Walraven.

Duplicatie of heruitgave van de op deze site aanwezige gegevens over de Nederlandse Dag van de Postzegel - geheel of gedeeltelijk - is verboden zonder voorafgaande toestemming van de Commissie 'De Nederlandse Dag van de Postzegel' en/of van Paul Walraven.

 

Amersfoort, 17 februari 2019/bijgewerkt Amsterdam, 1 augustus 2022